Hamilelikte 12. Hafta (Gebelik)

12 haftalık gebelik konulu makalemizde, 12 haftalık hamilelik sürecinde bedeninizde ve bebeğinizde oluşacak değişim ve gelişimleri sizler için derledik.

Gebeliğin 12. Haftası Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Anneler gebelikte 12. Hafta ile birlikte daha dinç ve canlı bir ruh haline bürünebilir. Uzun süren mide bulantıları, kusma gibi şikayetler bu hafta azalmaya başlar ve birkaç hafta içinde tamamen son bulur. Bebeklerin fiziksel varlığı bu hafta belli olur anne karnı yavaş yavaş belirginleşir ve rahim yukarı çıkmaya başlar.

Bebeğin el ve ayak parmakları perdeli görünümünden uzaklaşır ve bu hafta birbirinden ayrılmaya başlar. Parmakların birbirinden ayrılmasıyla birlikte el ve ayakları ilerleyen haftalarda sertleşir ve kemik halini alır. 

12 Haftalık Bebek Gelişimi

Hamileliğin 12. Haftası ile bebeklerde refleks gelişimi başlar. Yenidoğan döneminde sıçrama, moro ve arama reflekslerinin temeli bu haftada oluşur. Gebeliğin ilerlemesiyle birlikte ani ve yüksek sesten irkilme, anne dokunuşuna cevap verme gibi refleksleri oluşacaktır. 

Göbek kordonuna bağlı olan bağırsak bu hafta ayrılma sürecine girer ve karın boşluğuna yerleşmek için hareket eder. Bağırsakların yerleşmesiyle birlikte ilk dışkısı da anne karnında birikir ve doğum sonuna kadar bu birikme devam eder.

Yüzü bir bebek görünümü kazanmaya başlar, kulakları şekillenir ve gözleri kafanın ön tarafına doğru hareket eder. Kafası, vücuduna oranla daha büyük, kolları kısa ve bacakları uzundur. 

12 haftalık bebek kilosu 12 – 15 gram ağırlığa sahiptir boyu ise 6 cm civarındadır. Bebeklerin kilosu boyuna oranla daha hızlı gelişir özellikle hamileliğin son aylarında haftada 200 gram artış olurken boy uzaması haftada 1 – 2 cm ile sınırlıdır.

Organları bu hafta tamamlanır ancak doğum anına kadar gelişim süreci devam eder. Tüm organları yeni işlevler kazanır, büyür ve dokusu değişir. Bebeklerde doğum anında 350 kemik bulunur, yetişkin dönemine kadar kemikler birleşir ve 206 kemik kalır. Yumuşak bir dokuya sahip olan bu kemikler sayesinde doğum kanalından geçişi daha kolay olacaktır.

12 Haftalık Bebeklerin Anne Karnında Gelişim Süreci

Bebekler bu hafta tüm hareketlerini bilinçsiz olarak istemeden gerçekleştirir. Parmaklarını yakalarsa emebilir, kordonunu tutarsa kavrayabilir. 12 haftalık bebek gelişimi büyük bir hızla devam ederken yaşanan değişimler şu şekildedir:

• Sinir hücreleri çoğalır,
• Lanugo tüy oluşumu vücudun bazı bölgelerinde başlayabilir,
• Sindirim sistemi organları gelişir,
• Pankreas sayesinde insülin emilimi gerçekleşebilir,
• 12 haftalık bebek kalp atışı doppler ile duyulacak kadar güçlenir,
• Tırnak oluşumu başlayabilir,
• El, kol ve ayakları hareket edebilir,
• Ağzını açıp kapatabilir,
• Yutma hareketini öğrenebilir ancak bu sırada sık sık hıçkırabilir,
• Rahim içinde gerinebilir, takla atabilir veya dönebilir,
• 12 haftalık ikiz gebelik yaşayan anneler bu hafta tek ya da çift yumurta olduğunu öğrenebilir,
• Amniyotik sıvının içinde soluk alıp vermeyi deneyebilir,
• Cinsel organ gelişimi devam eder,
• Sindirim sisteminin en önemli organlarından biri olan mide bu hafta esneyebilir ve sindirmeyi öğrenebilir,
• Hipofiz bezi gelişir ve hormon üretimi başlayabilir,
• Kemik iliği akyuvar üretebilir.

12 Haftalık Bebek Cinsiyeti 

12 haftalık bebek ultrason görüntüsü bebeğin başının daha dik durduğunu ve bebek hıçkırıklarını gösterebilir. Yüzü bu hafta daha belirgindir ve kalp atışları duyulabilir. Bu hafta bebek kalp atışı 140 – 160 arasında değişim gösterebilir.

Tıp teknolojisinin gelişmesiyle birlikte 12 haftalık bebek cinsiyeti belirlenebilir fakat kesin sonuç almak isteyen ebeveynler en erken 16. Haftaya kadar beklemelidir. Gebeliğin 12. Haftası cinsiyet öğrenmek için erken bir haftadır ve kesin olmayan sonuçlardır. 

Hamileliğin 12. Haftasında Anne Gelişimi

Rahim bu hafta yukarı doğru hareket etmeye başlar böylece anneler sık sık idrara çıkmaktan kurtulabilir. Rahim doğum anına kadar yukarı yönlü hareket eder ve bu hareket sırasında annelerde mide ekşimesi, nefes darlığı gibi problemler yaşanabilir. 

Östrojen hormonunun daha fazla salgılanmasıyla birlikte kılcal damarlarda belirginleşme, göğüslerde dolgunluk ve hassasiyet hissi oluşabilir. Ayrıca bu dönemden itibaren göğüslerde süt oluşumu başlayabilir ve hızlı bir şekilde büyüyebilir. 12 haftalık gebelik ile birlikte göğüslerdeki acı hissi azalacak ve göğüs uçlarında koyulaşmalar meydana gelecektir.

Yüz, boyun, ellerde koyu lekeler ve et benleri de bu hafta oluşabilir. Lekelenmeler genellikle kalıcı değildir ve doğum sonrasında kaybolur ancak annelerin bu dönemde güneş ışınlarından uzak durması gerekmektedir.

Gebeliğin ilk aylarında pek çok anne saç dökülmesi ve tırnakların güçsüzleşmesi gibi durumları yaşayabilir. İlerleyen aylarda hormonların değişimi saçların daha dolgun, tırnakların ise daha güçlü olmasını sağlayacaktır. Bu dönemde doktor onayıyla mineral ve vitamin takviyesi saç dökülmelerini azaltabilir.

12 Haftalık Gebelikte Annelerin Değişim Süreci

Hamilelikte kan hacmi büyük oranda artar bu değişim ile birlikte baş ağrıları yaşanabilir. Şiddetli ve geçmeyen baş ağrıları doktora bildirilmelidir, bu dönemde ilaç kullanımı anne – bebek sağlığını olumsuz etkileyecektir. 

12 haftalık gebelikte annedeki değişiklikler genel olarak şu şekildedir:

• Yiyeceklerden tiksinme ve koku hassasiyeti azalabilir,
• Vajinal bölgede artan kan akışı nedeniyle akıntılar çoğalabilir,
• Bazı gebelerde cilt lekeleri oluşurken bazı gebelerde ciltte pürüzsüz bir görünüm oluşabilir,
• Avuç içlerinde kırmızılıklar görülebilir,
• Kilo alım hızı artabilir,
• Baş dönmesi, kusma, bulantı azalabilir,
• Ani ruh değişimleri daha az yaşanır,
• Kabızlık yaşanabilir.

Gebeliğin 12. Haftasında Yapılan İkili Test Nedir?

Kromozomal bozukluklar, bebekte gelişim geriliği, down sendromu ve gelişim anomalilerin tespiti için gebelikte ikili test yapılabilir. Bu test zorunlu değildir ancak annelere önerilir. Gebeliğin 12 – 16. Haftaları arasında yapılır ve ense kalınlığı testi olarak da bilinir.

Bebeğin ense kalınlığı, cilt altındaki sıvı birikimi ve burun kemiği ultrason cihazıyla ölçülür anneden kan alınır ve iki sonucun değerlendirilmesi yapılır. Değerlendirme esnasında annenin yaşı, kaçıncı gebelik olduğu, sigara içip içmemesi ve kilosu esas alınır. 

İkili test sonucu %100 doğru değildir ve istatiksel verilerle değerlendirilir. Tarama testi olarak kabul edilir. Test sonucunda anormal bir durum söz konusu ise üçlü, dörtlü test ya da amniyosentez uygulaması yapılabilir. 

12 Haftalık Gebelikte Dikkat Edilmesi Gerekenler

Hamilelik dönemi boyunca annelerin dikkat etmesi gereken bazı noktalar bulunur. Anne ve bebek gelişiminin sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için 12 haftalık gebelikte dikkat edilmesi gerekenler aşağıda sıralanmıştır:

• Günde en az iki litre su içilmelidir, sadece susuzluk hissi oluştuğunda su içilmesi bedenin susuz kalmasına sebep olabilir,
• 12 haftalık gebelikte düşük riski buluduğu için ağır egzersizlerden uzak durulmalıdır, 
• Gece geç saatlerde yemek yemek mide yanması ve hazımsızlık gibi problemleri arttıracağı içi gün içinde sık sık ve az yemek yenmelidir,
• Gebeliğin ilk döneminde hızlı kilo almak ilerleyen haftalarda gebelik şekeri oluşumuna zemin hazırlayabilir bu nedenle şekerli, hamurlu gıdalar tüketilmemelidir,
• Hamileliğin on ikinci haftasında doktor onayı ile demir ilacı ve omega – 3 kullanılmalıdır,
• Çiğ ya da az pişmiş şarküteri ürünleri tüketilmemelidir,
• Vajinal enfeksiyon riskine karşı gebelikte genital bölge hijyenine daha çok dikkat edilmeli ve pamuklu iç çamaşırları kullanılmalıdır. 
• 12 haftalık gebelikte beslenme programı mutlaka süt, balık ve sebzeleri içermelidir,
• Şiddetli göğüs ağrısı ve hassasiyeti yaşayan gebeler doktor onayı ile göğüs kremi kullanılmalıdır,
• Nefes darlığı ihtimaline karşı gün içinde kısa molalar verilmeli, ayakları yüksek bir yere koyarak uzanılmalıdır aynı zamanda bu dönemde sol tarafa yatmayı alışkanlık haline getirmek gebeliğin ilerleyen haftalarında kolaylık sağlayacaktır.